Marktplaatsen en platformwebsites: een juridische knoop

foto-sirius-legal-790x390

De voorbije maanden stonden wij als advocatenkantoor verschillende startende marktplaatsen of platformwebsites bij. Wat opvalt als we ze met elkaar vergelijken is dat ze allemaal uitgaan van hetzelfde concept van de marktplaats of het online platform, maar dat ze in hun opzet toch geheel verschillend zijn van elkaar. Bart Van den Brande van Sirius Legal praat ons graag bij over dit onderwerp.

Sommige platformen doen niet meer dan vraag en aanbod samenbrengen door bijvoorbeeld een shop in shop aan te bieden, heel wat andere bieden ook extra diensten aan zoals payment en shipment terwijl nog andere zich rechtstreeks als verkoper naar de consument gaan profileren. Heel wat platforms laten bovendien toe aan consumenten onderling om (tweedehands-)goederen te verkopen en ook de sharing economy zorgt voor heel wat nieuwe platformwebsites.

Het gevolg hiervan is dat het voor de consument enerzijds en voor de webshops die hun goederen via zo’n platform verkopen in veel gevallen alles behalve duidelijk is hoe de juridische verhoudingen tussen platform, webshop en consument nu precies in elkaar zitten: wie is de verkoper en bij wie kan men terecht voor retours, garantie of klachten? In heel wat gevallen realiseert de consument zich immers helemaal niet dat hij zich op een marktplaats bevindt en dat hij mogelijks van een derde aanbieder koopt. De precieze hoedanigheid van de marktplaats als loutere contactpersoon of als effectieve verkoper heeft overigens ook fiscale en boekhoudkundige implicaties.

Bovendien kan een ondoordachte opzet van een platform onnodige legale verplichtingen voor het platform met zich meebrengen. Om maar een voorbeeld te geven: het is de verkoper en niet de invoerder of leverancier die moet instaan voor de wettelijke conformiteitsgarantie. Een platform dat in eigen naam verkoopt om op die manier de deelnemende shops te faciliteren, neemt dus als verkoper deze verplichting op zich en doet er goed aan contractuele back to back afspraken te maken met de deelnemende shops.

Het is bijgevolg erg belangrijk voor nieuwe marktplaatsen om goed na te denken over hun precieze opzet en om de nodige tijd en aandacht te schenken aan de inhoud van sluitende contracten met de deelnemende verkopers en aan de communicatie naar de consument op de marktplaats zelf. Transparantie en duidelijkheid kunnen immers heel wat juridische discussies voorkomen én zorgen voor meer vertrouwen bij de consument en dus betere verkoopcijfers.

Ook de Europese Commissie is de snelle groei van het aantal marktplaatsen overigens niet ontgaan. Onderzoek van de Commissie dat zopas in januari 2016 gepubliceerd werd, wijst uit dat al deze verschillen in aanpak tussen marktplaatsen en platforms voor nog heel wat meer juridische problemen kunnen zorgen dan enkel maar de onduidelijke relatie met de consument. Verschillende online marktplaatsen zijn inmiddels zo groot geworden dat ook de vrije mededinging potentieel in gevaar komt, zegt de Commissie. Het onderhandelingsevenwicht is vaak zoek in de relatie tussen webshopuitbaters en platforms en het risico op misbruik daarvan is volgens de Commissie reëel. We spreken dan over de macht voor platforms om bepaalde verkoopsvoorwaarden op te leggen aan webshops, om webshops producten al dan niet te laten bieden, zelfs om prijzen op te leggen.

Bovendien vraagt Europa zich af of de vrijheid voor webshops om van platform te veranderen in sommige gevallen niet beperkt wordt en ook rond privacy (van wie is de verzamelde data, wie is er verantwoordelijk voor en wie mag ze gebruiken?) en in welke mate aanwezigheid op platforms en marktplaatsen voor kleinere webshops omwille van puur technische redenen van online marketing een noodzaak dreigt te worden.

Uit de feedback van vakverenigingen, consumenten en marktplaatsen die de Commissie ontving, blijkt een duidelijke vraag naar vooral meer garanties op transparantie op vlak van de precieze relaties ten aanzien van de consument, privacy en dataverwerking, de rol van de marktplaats in SEO en search results, en zelfs op vlak van de aansprakelijkheid van tussenpersonen voor illegale content op grond van de Richtlijn Elektronische Handel (in welke mate is een marktplaats aansprakelijk bij verkoop van namaak door deelnemende verkopers?).

De Europese Commissie analyseert haar bevindingen de volgende maanden verder in detail en meer dan waarschijnlijk zullen er daarna wetgevende initiatieven genomen worden om waar nodig de bestaande EU-regelgeving aan te vullen voor wat betreft transparantie naar consumenten, en naar deelnemende webshops. Voor wat de mededingingsrechtelijke risico’s betreft, voorziet het Europees recht wellicht in alle nodige middelen om misbruiken te voorkomen en is een en ander vooral een kwestie van het gepast inzetten van die middelen.

Intussen kunnen we startende marktplaatsen en platformwebsites enkel aanraden om op juridisch vlak niet over één nacht ijs te gaan en concept en uitwerking daarvan toch even af te toetsen met een advocaat of jurist en om de nodige aandacht te besteden aan contracten en verkoopsvoorwaarden.

 

 

Geef als eerste een reactie

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*